Brahms bez brody

Orkiestra Filharmonii Opolskiej

Jarosław Nadrzycki – skrzypce

Anna Sułkowska-Migoń – dyrygentka

W programie:

Johannes Brahms – Taniec węgierski nr 6 (4’)

Aram Chaczaturian – Koncert skrzypcowy d-moll (35’)

Johannes Brahms – II Symfonia D-dur op. 73 (43’)

Węgierski skrzypek Eduard Reményi, pragnący uchodzić za autentycznego Roma, obudził w Brahmsie zainteresowanie węgierską muzyką ludową w stylu cygańskim (alla zingarese). Utworem odzwierciedlającym ową fascynację jest Taniec węgierski nr 6. Energia utworu budowana jest stopniowo poprzez przyspieszenie tempa. Atmosfera oscyluje pomiędzy żywymi rytmami tanecznymi, a nastrojowym liryzmem i rzewnym rozśpiewaniem. Później dają się nawet słyszeć wyraźne rytmy marszowe, a także charakterystyczne ostinato szesnastkowe, imitujące dźwięk pozytywki.

W tempie niemal tak szybkim jak Taniec nr 6, Brahms ukończył pisanie swojej II Symfonii. O ile na dopracowanie pierwszej potrzebował aż dwudziestu lat, o tyle kompozycja, która zamknie wieczór powstała w zaledwie trzy miesiące. Do jej stworzenia zainspirował Brahmsa urokliwy nastrój austriackiej miejscowości Pörtschach, w której wypoczywał na wakacjach w 1877 roku. Z tego powodu możemy znaleźć w niej najwięcej – ze wszystkich napisanych przez Brahmsa symfonii – związków z muzyką ludową; a choć nie zwykł pisać muzyki programowej, z chęcią umieścił w niej reminiscencje swoich osobistych przeżyć. Ramę kompozycji stanowią dwie szybkie części (Allegro non troppo oraz Allegro con spirtito), które spaja refleksyjna, choć chwilami nieco niepokojąca część II (Adagio non troppo) oraz część III (Allegretto grazioso), gdzie żartobliwe, groteskowe scherzo poprzedza melodia oboju grana niczym na pastuszej fujarce.

Elementy folkloru odnaleźć można także w dziele, które poprzedzi Drugą Brahmsa. Aram Chaczaturian w Koncercie skrzypcowym od samego początku w ożywionej partii solowej skrzypiec prezentuje melikę ludowej muzyki Kaukazu. Tęsknotę kompozytora za rodzinną Gruzją zdaje się podtrzymywać także część II, zdecydowanie odmienna jednak w charakterze od I – melancholijna, jakby po okresie dzieciństwa na Zakaukaziu przyszedł czas na opuszczenie znajomych stron. Całość, radosnym i zdecydowanym biegiem partii solowej, rozświetli III część. Zróżnicowanie fakturalne i charakter finału stwarzają wykonawcy przestrzeń do ukazania słuchającym pełni swojego temperamentu i wirtuozerii.

fot. Arkadiusz Berbecki

Jarosław Nadrzycki – skrzypce

Urodził się i rozpoczął edukację muzyczną w Żaganiu. Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie prof. Jadwigi Kaliszewskiej, a także absolwentem Uniwersytetu Mozarteum w Salzburgu w klasie prof. Igora Ozima oraz Royal Academy of Music w Londynie w klasie prof. Igora Petrushevskiego.

Jarosław Nadrzycki jest zwycięzcą wielu międzynarodowych konkursów skrzypcowych m.in. w Erewaniu – im. Arama Chaczaturiana, w Bukareszcie – im. G. Enescu, w Berlinie – im. Maxa Rostala, w Wilnie – im. Jashy Heifetza, w Varallo – Valsesia Musica , oraz Haverhill Sinfonia Soloist Competition w Wielkiej Brytanii. Był również laureatem konkursu im. Tibora Vargi w Martigny (Szwajcaria), konkursu im. Benjamina Brittena w Londynie i konkursu im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

W wieku 12 lat zadebiutował wykonując Fantazję Carmen Pablo Sarasatego z Orkiestrą Konserwatorium Moskiewskiego w Wielkiej Sali Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. Przełomowym wydarzeniem w karierze artysty było wykonanie w 2010 roku II Koncertu skrzypcowego Metamorphosen Krzysztofa Pendereckiego wraz z Simon Bolivar Orchestra of Venezuela pod batutą kompozytora. Poza działalnością solistyczną, był również prymariuszem cenionego Meccore String Quartet (2013-2018), a od 2018 roku członkiem – założycielem Boarte Piano Trio. W tym samym roku nakładem wytwórni fonograficznej Orphée Classics ukazała się płyta z dziełami Johanesa Brahmsa na skrzypce i fortepian jako efekt wieloletniej współpracy z pianistką Joanną Zathey.

Jarosław Nadrzycki koncertował z czołowymi orkiestrami, takimi jak: London Philharmonic Orchestra, Royal Philharmonic Orchestra, MDR Sinfonieorchester, Simon Bolivar Orchestra of Venezuela, George Enescu Philharmonic, State of Mexico Symphony Orchestra, Armenian State Symphony Orchestra, Orkiestrą Kameralną Polskiego Radia Amadeus oraz Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach pod batutą takich dyrygentów, jak M. Caldi, A. Duczmal, G. Guerrero, K. Järvi, K. Penderecki, H. Sensoy, S. Smbatyan i M. Vengerov. Wielokrotnie występował w Wigmore Hall w Londynie, Auditorio Nacional de Música w Madrycie, Ateneum w Bukareszcie, Ahmed Adnan Saygun Arts Center w Izmirze, Bozar w Brukseli i Pollack Hall w Montrealu.

Artysta w swoim dorobku posiada nagrania płytowe dla wytwórni Hänssler Classic, DUX, Warner Music Poland i MDG Classics, a także wiele nagrań radiowych i telewizyjnych, m.in.: dla Bayerischer Rundfunk, BBC Radio 3, ZDF, TV ORF Austria, TVP Kultura.

W 2016 roku Jarosław Nadrzycki rozpoczął pracę na stanowisku asystenta w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Był także gościnnym wykładowcą w Sheikh Jaber Al-Ahmed Cultural Centre w Kuwejcie (2019-20).

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Kalifornia.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Pilotem lub architektem.

Za największy sukces artystyczny uważam

Płyty z twórczością J.S. Bacha oraz F. Mendelssohna wydane w 2021 roku.

Człowiek, którego podziwiam

Anne-Sophie Mutter.

Co lubię czytać

Książki historyczne i biografie.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

J. Sibelius Koncert skrzypcowy d-moll op. 47.

fot. Piotr Banasik

Anna Sułkowska-Migoń – dyrygentka

Jak zauważa Le Devoir, Anna Sułkowska-Migoń jest dyrygentką, której nazwisko koniecznie trzeba zapamiętać. Wyróżnia się wrażliwością, szczerością oraz błyskotliwym talentem. Dodatkowo charakteryzuje się energicznym urokiem porównywanym do światowej klasy dyrygentki Mirga Gražinyte-Tyla (Le Monde). Jest zwyciężczynią prestiżowego konkursu La Maestra w Paryżu (2022), laureatką Taki Alsop Fellowship Award Recipient 2022-2024, Paszportów Polityki 2022 w kategorii Muzyka Poważna, Koryfeusz Muzyki Polskiej 2022 w kategorii Odkrycie Roku jak i nagrody Młody Promotor Polski w kategorii kultura (2022). Współpracuje z orkiestrami w Polsce i zagranicą. W aktualnym sezonie artystycznym (2023/24) młoda artystka dyryguje wieloma zespołami prowadząc m.in. trasę koncertową Orchestre National de Lille oraz Orquesta de la Comunitat Valenciana, koncerty z Philadelphia Orchestra w Filadelfii, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Deutsches Symphonie-Orchester w Berlinie, Dresdner Philharmonie w Dreźnie, Orchestre de Chambre de Paris w Paryżu czy Orquestra Simfonica del Valles w Barcelonie. Współpracowała z Orkiestrami w Europie, Ameryce Północnej oraz Afryce. Była stypendystką licznych kursów mistrzowskich m.in. Gstaad Conducting Academy w Szwajcarii, programu Dyrygent-Rezydent, który realizowała w Polskiej Orkiestrze Sinfonia Iuventus im. J. Semkowa (2021/2022) oraz w Filharmonii Dolnośląskiej (2020/2021) jak i uczestniczką mistrzowskich kursów dyrygenckich z Marin Alsop i Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia. Rozpocząwszy sztukę dyrygencką pod okiem swojego ojca P. Sułkowskiego, szlifowała ją także podczas projektów asystenckich u K. Mäkelä, J. Maksymiuka, M. Pijarowskiego, P. Przytockiego i A. Wita. Artystka jest absolwentką Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie na dwóch kierunkach: dyrygentura symfoniczna w klasie Ł. Borowicza oraz dyrygentura chóralna w klasie L. Matynian i A. Korzeniowskiego.

Ankieta:

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Nieważne gdzie, ważne z kim! Bez Kompana nawet w ukochanym domu jest mi smutno.

Gdybym nie była muzykiem, pewnie byłabym

Nie wiem czy bym była, ale marzył mi się również zawód lekarza lub aktora.

Za największy sukces artystyczny uważam

Wygrana w konkursie La Maestra w Paryżu.

Człowiek, którego podziwiam

Bez dwóch zdań – moi Rodzice.

Co lubię czytać

Reportaże, a także biografie i powieści historyczne.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

II Symfonia Zmartwychwstanie G. Mahlera.