Ach, jak przyjemnie!

Orkiestra Filharmonii Opolskiej

Przemysław Witek – fortepian

Jan Miłosz Zarzycki – dyrygent

W programie:

Henryk Wars – Szkice miejskie (18’)

Henryk Wars – Koncert fortepianowy (10’)

Maurice Ravel – Koncert fortepianowy G-dur (22’)

Maurice Ravel – Bolero (15’)

Henryk Wars i Maurice Ravel. Polak i Francuz. Pierwszy z nich – pionier jazzu w Polsce. Drugi zaś to czołowy (wraz z Claudem Debussym) przedstawiciel impresjonizmu. Dwóch kompozytorów, dwie części wieczoru – w tym układzie, to właściwie dwa koncerty podczas jednej wizyty w Filharmonii!

Henryk Wars urodził się w Warszawie, w 1902 roku. W świadomości Polaków funkcjonuje przede wszystkim jako autor muzyki do piosenek takich jak Ach, jak przyjemnie, Już taki jestem zimny drań czy Miłość ci wszystko wybaczy, ale wielkim niedopatrzeniem byłoby zamknąć go jedynie w tych rozrywkowych ramach. W trakcie II wojny światowej – ze względu na swoje żydowskie pochodzenie – dostał się w niemiecką niewolę, lecz zdołał uciec i rozpoczął działalność artystyczną we Lwowie. Tam założył polski big-band oraz zapoczątkował działalność zespołu Tea-Jazz. Od wojny nie uciekł na długo, walczył u boku generała Andersa; w jego żyłach nieustannie jednak płynął jazz, toteż przetrwawszy najtrudniejsze lata, w roku 1945 osiadł w kraju będącym kolebką tego gatunku – Stanach Zjednoczonych. Trafił do światowej stolicy kina, do Los Angeles, skupiając się głównie na tworzeniu ścieżek dźwiękowych i utworów symfonicznych. Z tego okresu (1950) pochodzi jednoczęściowy Koncert fortepianowy oraz rysujące krajobraz ruchliwego miasta Szkice miejskie (1951). Suita orkiestrowa składa się z trzech części: Wieżowce, Blues śródmiejski oraz Autostradowe scherzo.

Warto wspomnieć, że część dzieciństwa Wars spędził we Francji, a więc w kraju, w którym prężnie rozwijała się już kariera niemal trzy dekady starszego Maurice’a Ravela. Swój Koncert fortepianowy G-dur kompozytor określił „koncertem w najściślejszym znaczeniu tego słowa”. Żywe i raczej lekkie w odbiorze dzieło tylko pozornie niesie za sobą wiele swobody. Część I wymaga od solisty precyzji i wirtuozerii. Na wytchnienie pozwala drugie ogniwo, spokojne Adagio assai o nieco nokturnowym wydźwięku. Finałowe Presto nadal ma w sobie coś z nocy – tym razem jest to jednak szalona, oniryczna gonitwa, w której solowo potraktowane instrumenty dęte (na szczególną atencję zasługuje zwłaszcza spektakularna partia fagotów) oraz zwinne przebiegi w kwintecie smyczkowym starają się dotrzymać kroku fortepianowi. Koncert zwieńczy kompozycja-gratka dla tych początkujących (lub bywających przy Krakowskiej nieco rzadziej) melomanów: słynne Bolero. Początkowo nie było ono serdecznie przyjmowane z racji… prostoty i monotonii; dziś te właśnie cechy stanowią o mocy i oryginalności utworu. Główne znaczenie ma tu bowiem rytm, na tle którego rozwija się 18-taktowy temat, prezentowany kolejno przez poszczególne instrumenty i ich grupy. Ostatecznie jednak to rytm góruje nad melodią, a cała orkiestra stapia się wspólnie w końcowym tutti,  doprowadzającym permanentne (trwające blisko kwadrans) crescendo do błyskotliwej kulminacji.

Fot. Monika Rychlewska

Przemysław Witek – fortepian

Pianista urodzony w 1985 roku w Wałbrzychu. W 2009 roku ukończył z wyróżnieniem studia w klasie prof. Alicji Kledzik w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Studiował także w Universität der Künste w Berlinie oraz w Hochschule für Musik und Tanz w Kolonii. W roku 2009 rozpoczął pracę w macierzystej uczelni. Od roku 2015, w którym otrzymał stopień doktora sztuki muzycznej, prowadzi klasę fortepianu. W latach 2015-2017 odbywał staż artystyczny pod kierunkiem prof. Krzysztofa Jabłońskiego w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.

Już w wieku dziewiętnastu lat zdobywał najwyższe laury na międzynarodowych konkursach pianistycznych: I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Rzymie (2004) oraz dwie Nagrody Specjalne na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym Artur Rubinstein in memoriam w Bydgoszczy (2004). Kolejne lata przyniosły mu I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Val Tidone (2005) i Racconigi (2006) we Włoszech, a także Nagrodę Specjalną na Międzynarodowym Konkursie Kameralistyki im. N. Rubinsteina w Moskwie (2007). Zwieńczeniem osiągnięć konkursowych Przemysława Witka były nagrody zdobyte w 2008 roku: I miejsce i Nagroda dla Najlepszego Wirtuoza na Konkursie im. Adilii Alievy w Gaillard we Francji oraz I miejsce i Nagroda dla Najlepszego Polskiego Pianisty na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym Halina Czerny Stefańska in memoriam w Poznaniu. Wyróżnienia te umożliwiły mu nagranie debiutanckiej płyty CD oraz rozpoczęcie działalności koncertowej w kraju i za granicą.

Przemysław Witek występował z Orkiestrą Kameralną Polskiego Radia Amadeus, Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej, a także z Orkiestrami Filharmonii Dolnośląskiej, Krakowskiej, Koszalińskiej, Lubelskiej, Sudeckiej, Szczecińskiej, Świętokrzyskiej oraz z Płocką Orkiestrą Symfoniczną. Współpracował z takimi dyrygentami, jak Agnieszka Duczmal, Marek Pijarowski, Paweł Przytocki, Jacek Rogala, Ruben Silva, Jakub Chrenowicz, Przemysław Fiugajski, Paweł Kapuła, Szymon Makowski, Marko Ivanovič, Grigorij Krasko czy Mitsuyoshi Oikawa. Inaugurował sezon koncertowy Mozart Virtuoso Orchestra w Tokio (2017), Filharmonii Narodowej Czarnogóry (2013), Filharmonii Sudeckiej (2010), grał podczas Finału Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (2009). Kilkakrotnie odbył tournée koncertowe w Chinach. Jako kameralista współpracował z Anną Marią Staśkiewicz, Zofią Kulisiewicz, Januszem Wawrowskim, Marcinem Markowiczem i Bartoszem Worochem. Występował w największych miastach w Polsce, a także za granicą: w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Chinach, Singapurze, Arabii Saudyjskiej, Hiszpanii, Francji, Włoszech, Belgii, Niemczech, Szwajcarii, Ukrainie,  Kazachstanie, Kirgistanie oraz w Rosji.

Dokonał nagrań archiwalnych utworów Karola Szymanowskiego dla Radia Watykańskiego w roku 2004 i 2012. W marcu 2011 roku ukazała się jego debiutancka płyta Décadence z kompozycjami Szymanowskiego i Rachmaninowa, wydana przez Polskie Radio i Ponte Art Production. W roku 2014 dokonał światowego prawykonania i nagrania (Polskie Radio Lublin) III Sonaty fortepianowej (1958) Andrzeja Nikodemowicza, a także polskiego prawykonania oraz rejestracji utworów fortepianowych Mieczysława Weinberga – wydanych w 2018 r. przez Akademię Muzyczną w Poznaniu. W roku 2016 dokonał prawykonania Concerto alla polacca Mikołaja Hertla, skomponowanego na zamówienie 50. Jubileuszowego Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku. W roku 2023 Wydawnictwo Akademii Muzycznej w Poznaniu wydało jego płytę z II Koncertem fortepianowym B-dur op. 83 Johannesa Brahmsa, nagranym z CoOperate Orchestra pod batutą Adama Domurata. Na płycie znalazły się równiez Intermezza op. 117.

Ankieta:

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Barcelona.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Managerem artystów.

Za największy sukces artystyczny uważam

Wykonanie 24 Etiud i 4 Ballad Fryderyka Chopina.

Człowiek, którego podziwiam

Krystian Zimerman.

Co lubię czytać

Literaturę historyczną.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Sonata h-moll Franciszka Liszta.

fot. Jerzy Chaberek

Jan Miłosz Zarzycki – dyrygent

Dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży, profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, finalista i laureat międzynarodowych konkursów muzycznych we Włoszech, w Hiszpanii i na Węgrzech.

W roku 1994 uzyskał dyplom z wyróżnieniem w klasie dyrygentury Marka Pijarowskiego we Wrocławiu. Swoje studia dyrygenckie uzupełniał w Wiedniu i w Berlinie, gdzie miał okazję poznać sztukę dyrygencką takich mistrzów batuty, jak: Seiji Ozawa, Kurt Masur, Claudio Abbado. Jest również absolwentem wydziału instrumentalnego Akademii Muzycznej w Katowicach (1990 r.), jako skrzypek został laureatem licznych konkursów muzycznych. Ukończył też Podyplomowe Studia Menedżerskie dla Twórców, Artystów i Animatorów Kultury na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.

W roku 1988 objął kierownictwo Studenckiej Orkiestry Kameralnej Jeunesses Musicales przy Akademii Muzycznej w Katowicach, w latach 1992-1993 współpracował z Państwową Operą we Wrocławiu. W kwietniu 1994 r. wziął udział w I Ogólnopolskim Przeglądzie Młodych Dyrygentów im. W. Lutosławskiego w Białymstoku, gdzie zajął ex aequo I miejsce, a także otrzymał trzy nagrody pozaregulaminowe, m.in. nagrodę orkiestry. W roku 1997 otrzymał III nagrodę na VII Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. A. Toscaniniego w Parmie, następnie odbył tournée koncertowe po Włoszech z Orkiestrą Symfoniczną Emilii Romanii im. A. Toscaniniego.

Współpracował z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, z orkiestrą Sinfonia Varsovia oraz z Warszawską Operą Kameralną. W 1999 roku został adiunktem i członkiem Katedry Dyrygentury Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, od tego czasu prowadzi też Międzynarodowe Młodzieżowe Warsztaty Muzyczne w Szczecinie. W 2004 roku wygrał konkurs na stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej.

Dyrygował wszystkimi polskimi orkiestrami filharmonicznymi. Koncertował w Niemczech, Francji, Austrii, Holandii, Czechach, Rosji, Włoszech, Ukrainie, Macedonii, USA, Portugalii, Meksyku, Libanie, Hiszpanii, Norwegii, Belgii, Litwie i Białorusi.

Ma w swoim dorobku dwadzieścia jeden nagranych płyt CD, z których jedna otrzymała nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk 2019, siedem zostało nominowanych do nagrody Fryderyk, a trzy do International Classical Music Awards. Nagrał także płytę DVD Vistula Landscapes. Zasiadał w jury międzynarodowych konkursów muzycznych m.in. European Union Conducting Competition (2018), International Conducting Competition Città di Brescia-Giancarlo Facchinetti (2019, 2021), Arthur Nikisch Conducting Competition (2020), I Concurso Internacional de Dirección de Orquesta Universidad de Almería (2021).

W 2008 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego uhonorował go Nagrodą Specjalną w uznaniu nieocenionych zasług dla polskiej kultury muzycznej, w roku 2011 – dyplomem za wybitne dokonania na rzecz dziedzictwa Fryderyka Chopina, w roku 2013 – Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Otrzymał też Nagrodę Marszałka Województwa Podlaskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury oraz Nagrodę Prezydenta Łomży za szczególne dokonania w dziedzinie kultury (2016). W 2014 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał mu tytuł profesora sztuk muzycznych. Laureat statuetki Muzycznego Orła na II Międzynarodowym Konkursie Muzyczne Orły w kategorii VI – Dyrygent za wybitne osiągnięcia w dyscyplinie artystycznej sztuki muzyczne zrealizowane w 2021 roku. W roku 2023 zastał odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Ankieta:

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Mazury.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Kosmonautą.

Za największy sukces artystyczny uważam

Jeszcze przede mną.

Człowiek, którego podziwiam

Antoni Huczyński.

Co lubię czytać

Dobre wiadomości.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Jest ich wiele.