Duo Bartosz Koziak i Krzysztof Książek
Bartosz Koziak – wiolonczela
Krzysztof Książek – fortepian
Katarzyna Karwaczyńska – prelegent
W programie:
Fryderyk Chopin– Introdukcja i Polonez C-dur op. 3, na wiolonczelę i fortepian (9’)
Fryderyk Chopin – Sonata g-moll op. 65, na wiolonczelę i fortepian (30’)
Szymon Laks – Trois pièces de concert na wiolonczelę i fortepian (11’)
Roman Ryterband – Triptyque contemporain na wiolonczelę i fortepian (11’)
Aleksander Tansman – Fantaisie na wiolonczelę i fortepian (11’)
Koncert współorganizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu „Scena Muzyki Polskiej”, finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Osią recitalu jest ikoniczna Sonata wiolonczelowa op. 65 Fryderyka Chopina. Ostatnie opublikowane za życia dzieło kompozytora pozostaje do dziś jednym z największych arcydzieł w literaturze duetu wiolonczela-fortepian. Zawarte w nim nowe kierunki, zarówno w sferze formalnej jak i wyrazowej, wyprzedzające niejako epokę, pozostawiają bez odpowiedzi pytanie w jaką stronę podążałby Chopin w swojej dalszej twórczości.
Zanim jednak wybrzmi jeden z ostatnich Chopinowskich utworów, recital otworzy jeden z pierwszych – Introdukcja i Polonaise Brillante op. 3 – napisany przez jeszcze nastoletniego kompozytora. Dzięki tonacji i charakterowi Poloneza, poprzedzonego pięknym wstępem, dzieło jest częstym otwarciem recitali i do tej tradycji chcą też nawiązać artyści.
Polska muzyka wiolonczelowa powstała w kręgu francuskim, żeby nie rzecz dokładniej – paryskim, to jednak nie tylko Chopin i jego Sonata.
Szymon Laks w latach 20-tych XX wieku studiuje i wyjeżdża do Paryża, gdzie pozostaje aż do internowania w 1941 roku. W tym czasie pośród wielu utworów powstają wirtuozowskie Trois pièces de concert, w charakterystyczny dla kompozytora sposób łączące różne tradycje muzyczne. I chodzi tu nie tylko o łączenie tradycji polskich, żydowskich czy francuskich, ale również łączenie muzyki klasycznej – tutaj szczególnie czytelne nawiązanie do muzyki baroku – z cechami muzyki jazzowej czy bluesowej. Powstaje w ten sposób cykl pięknych miniatur, w których można nie tylko podziwiać możliwości instrumentalne wykonawców, ale przede wszystkim zasłuchać się w oryginalnej melodyce Laksa.
Triptyque contepemporain Romana Ryterbanda powstaje w 1944 roku, a zatem już po jego wyjeździe z Paryża, ale w ciągle bliskim mu kręgu muzyki szwajcarskiej. W przeciwieństwie do cyklu Laksa, Triptyque składa się wyłącznie z wolnych części. W wymowie bardzo poważne, wręcz mroczne, zaskakują zderzeniem liryzmu melodii i rozbudowanej harmonii, która jest tym „współczesnym” – jak wskazuje tytuł – elementem. Triptyque, podobnie zresztą jak cała twórczość Ryterbanda, wydaje się być ciągle zbyt rzadko obecna na estradach.
Fantazja Aleksandra Tansmana jest z kolei jednym z bardziej popularnych utworów, szczególnie wśród polskich wiolonczelistów. Naturalność i piękno głównych motywów w połączeniu z fragmentami wirtuozowskimi, w których kompozytor bawi się strukturami rytmicznymi nawiązując podobnie jak Laks, choć w nieco inny sposób, do muzyki jazzowej, daje spektakularny efekt, będący zwieńczeniem recitalu.
fot. Anita Wąsik-Płocińska
Bartosz Koziak – wiolonczela
Bartosz Koziak zdobył sobie uznanie melomanów oraz krytyków nietuzinkowymi interpretacjami dzieł zarówno klasyków jak i kompozytorów współczesnych, był przez wiele lat regularnie zapraszany do udziału w projektach koncertowych Krzysztofa Pendereckiego. Brał udział w pierwszym nagraniu płytowym „Concerto grosso” pod dyrekcją Kompozytora.
W jego dyskografii znajdują się nagrania m.in. II Koncertu wiolonczelowego Bohuslava Martinů, premierowe nagranie Koncertu wiolonczelowego Feliksa Nowowiejskiego (DUX), które otrzymało nagrodę Fryderyk 2023 oraz płyta z Sonatami Nikolaia Kapustina nagrodzona „Muzycznymi orłami”.
Występował m.in. w Konzerthaus w Berlinie, Rudolfinum w Pradze, Cité de la Musique w Paryżu, Teatro Politeama w Palermo, Sali Koncertowej im. Chaczaturiana w Erewaniu czy Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Jako solista współpracował z takimi orkiestrami jak: Filharmonia Narodowa, NOSPR, Sinfonia Varsovia, Orchestre Philharmonique de Monte Carlo, Concerto Budapest, Armenian State Orchestra, Narodową Orkiestrą Ukrainy, pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego, Jana Krenza, Antoniego Wita, Gabriela Chmury, Jacka Kaspszyka, Andrása Kellera, Volodymira Syrenki i Sergeya Smbatayana.
fot. Bruno Fidrych
Krzysztof Książek – fortepian
Półfinalista i laureat dwóch nagród pozaregulaminowych w XVII Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina w Warszawie (2015) oraz laureat III nagrody i nagrody specjalnej za najlepsze wykonanie mazurków I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych w Warszawie (2018).
Artysta występował na licznych festiwalach w kraju i zagranicą, m.in. na: Międzynarodowym Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach Zdroju, Festiwalu „Chopin i Jego Europa”, Festival Chopin à Paris, New Year Music Festival w Gstaad, Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Koncertował w Europie, Afryce, Stanach Zjednocznych i Azji. Występował pod batutą takich dyrygentów jak: Antoni Wit, Jacek Kaspszyk, Tadeusz Strugała, Grzegorz Nowak, Marek Pijarowski, Václav Luks, José Maria Florêncio, Yu Feng, George Tchitchinadze, Łukasz Borowicz, Ewa Strusińska.
Razem z żoną Agnieszką Zahaczewską-Książek współtworzy Książek Piano Duo. Zespół zdobył I nagrodę II Międzynarodowego konkursu Muzyki Polskiej w Rzeszowie (2021). Na stałe współpracuje ze śpiewaczką i kompozytorką Agatą Zubel. Ich płyta „Apparition” (CD Accord) z pieśniami kompozytorów XX w. nagrodzona została FRYDERYKIEM 2020.