Symfoniczne potpourri

Orkiestra Filharmonii Opolskiej

Paweł Jabłczyński – kontrabas

Jakub Chrenowicz – dyrygent

W programie:

Jacques Offenbach (arr. Karl Binder) – Uwertura do operetki Orfeusz w piekle (10’)

Nino Rota – Divertimento concertante na kontrabas i orkiestrę (23’)

Charles Gounod – Walc z opery Faust (3’)

Giuseppe Verdi – Muzyka baletowa z opery Makbet (10’)

Antonín Dvořák – Uwertura koncertowa Karnawał op. 92 (11’)

Ferenc Liszt (arr. Karl Müller-Berghaus) – II Rapsodia węgierska (11’)

„Jeśli nawet chcesz, czy też musisz, zostać statecznym człowiekiem, nie napisać już nigdy żadnego libretta, to powinieneś przynajmniej ukoronować swoją teatralną karierę arcydziełem, a „Orfeusz” będzie arcydziełem i osiągnie dwieście przedstawień (…). Nie chcesz, aby wiązano z tym Twoje nazwisko? Mogę dać Ci słowo, że nawet najbliżsi przyjaciele nie będą się domyślać, że cała sztuka jest Twoja. (…) Nie przyjmuję do wiadomości żadnych wymówek.” – pisał Jacques Offenbach do librecisty Ludovica Halévy’ego, który początkowo nie był przychylny planom francuskiego mistrza operetki. Niewiele wcześniej otrzymał prestiżową nominację na stanowisko sekretarza generalnego cesarskiego ministerstwa, a komuś z taką pozycją nie wypadało tworzenie teatralnych parodii. Ostatecznie Halévy dokończył libretto we współpracy z Hectorem Crémieux, ale na afiszu znalazło się tylko nazwisko tego drugiego. Uwertura z Orfeusza w piekle otworzy koncert, którego koncepcja programowa odbiega dość znacznie od tradycyjnego schematu; tym razem repertuar złożony z kilku mniejszych form utworzy barwne, symfoniczne potpourri.  

Z powstaniem kolejnego utworu – Divertimento concertante na kontrabas i orkiestrę – wiąże się nie mniej ciekawa historia. Dochodzące zza ściany dźwięki wprawek granych przez uczniów wzbudzały irytację Nino Roty, ówczesnego dyrektora Konserwatorium Muzycznego w Bari. Przynagliło go to do skomponowania dzieła, w którym wymagające doskonałego opanowania kwestie techniczne ujęte zostaną w satysfakcjonujące muzycznie dla grającego i robiące wrażenie na publiczności ramy.

„Trwaj chwilo, o chwilo, jesteś piękną!” Być może delektując się doskonałą muzyką warto przypomnieć sobie te znamienne słowa Goethego. Jego pomnikowe dzieło, Faust, stało się dla Charlesa Gounoda inspiracją do napisania opery pod takim samym tytułem. Po wirującym Walcu z Fausta zabrzmi muzyka baletowa z opery Makbet Verdiego, a niepokojącą nieco aurę szekspirowskiego dramatu rozjaśni na powrót Uwertura koncertowa Karnawał Dvořáka. Najżywsza ze wszystkich jego uwertur symfonicznych, rozpoczyna się tematem w rytmie czeskiego tańca narodowego, furianta. Prowadzona w zawrotnym tempie melodia ustępuje z czasem miejsca powolnemu, dostojnemu motywowi. Ten zaś w środkowej części kompozycji przeobraża się w melancholijny temat w stylu cygańskim, sięgającym korzeniami serca czeskiej muzyki. Wkrótce jednak powraca niepowstrzymany taniec, którym dzieło się kończy.

Finał koncertu stanowić będzie kompozycja, którą szeroka publiczność kojarzyć może dzięki… dziecięcym filmom animowanym. II Rapsodii węgierskiej Ferenca Liszta po raz pierwszy w swoim scenariuszu użył Walt Disney w 1929 roku. Od tamtej pory Rapsodię grała nie tylko Myszka Mickey, ale także Królik Bugs, Kaczor Donald czy duet Toma i Jerry’ego.

fot. Natalia Kabanow

Paweł Jabłczyński – kontrabas

Kontrabasista, kompozytor, autor licznych transkrypcji i aranżacji. Absolwent Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu w klasie legendarnego profesora Tadeusza Górnego. Wykształcenie uzupełniał w Hochschule der Kȕnste Bern, gdzie w 2014 roku ukończył studia III stopnia pod kierunkiem Rinata Ibragimova oraz Ruslana Lutsyka.

W latach 2015/2016 kontrabasista Sȁchsische Staatskapelle Dresden.

Współpracował ze Scottish Chamber Orchestra, NFM Orkiestrą Leopoldinum, Chain Ensemble, Baltic Neopolis Orchestra, Orkiestrą Akademii Filharmonii Berlińskiej.

Jako solista występował z Berner Symphony Orchestra, Orkiestrą InterCamerata, Orkiestrą Kameralną R-20, Orkiestrą Kameralną i Orkiestrą Symfoniczną Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

Od 2006 roku zawodowo związany z Akademią Muzyczna im. K. Lipińskiego we Wrocławiu. W 2018 roku otrzymał tytuł doktora habilitowanego sztuki. Pasją artysty są autorskie transkrypcje kontrabasowe.

W styczniu 2021 roku nakładem wydawnictwa Anagram ukazał się album Karłowicz. Pieśni, nagrany wspólnie z Justyną Skoczek i Bartoszem Porczykiem. Jest to jedyne wydawnictwo, które zawiera wszystkie 23 zachowane pieśni Karłowicza.

Ankieta:

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Mój dom.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

„niebieskim ptakiem”.

Za największy sukces artystyczny uważam

Za swój największy sukces artystyczny uważam to, że jeszcze umiem trzymać smyczek.

Człowiek, którego podziwiam

Najbardziej podziwiam moją żonę, Ewę Jabłczyńską, że jeszcze to wszystko wytrzymuje.

Co lubię czytać

Ostatnio Ernest Hemingway, Charles Bukowski od zawsze.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Druga część z III Koncertu fortepianowego c-moll L. van Beethovena.

fot. Michał Grocholski

Jakub Chrenowicz – dyrygent

W latach 2010-2012 pełnił funkcję asystenta dyrektora Antoniego Wita w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Stanowisko to objął zaraz po ukończeniu z wyróżnieniem Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej Jerzego Salwarowskiego. W ramach programu LLP-Erasmus kształcił się także w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst we Frankfurcie n/Menem oraz był stypendystą Accademia Musicale Chigiana, gdzie studiował pod kierunkiem Gianluigiego Gelmettiego. W 2016 roku na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie otrzymał stopień doktora, promotorem doktoratu był prof. Antoni Wit. W roku 2019, również na UMFC, uzyskał stopień doktora habilitowanego.

Jest profesorem Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, Kierownikiem Katedry Dyrygentury Symfoniczno – Operowej, Szefem Orkiestry Symfonicznej, prowadzi klasę dyrygentury.

Od sezonu artystycznego 2017/2018 Jakub Chrenowicz  pełni funkcję Pierwszego Dyrygenta  Filharmonii im. Stanisława Moniuszki w Koszalinie.

W roku 2016 otrzymał Teatralną Nagrodę Muzyczną im. Jana Kiepury w kategorii Najlepszy Dyrygent.

W 2019 został laureatem Medalu Młodej Sztuki Głosu Wielkopolskiego.

Artysta koncertował z takimi zespołami, jak Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej w Warszawie, Sinfonia Varsovia, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Polska Orkiestra Radiowa,  Orkiestra Gran Teatre del Liceu, Janačkova Filharmonia w Ostrawie, Brandenburgisches Staatsorchester we Frankfurcie nad Odrą, Kammerorchester Berlin, Sinfonietta Cracovia, orkiestry Filharmonii Poznańskiej, Krakowskiej, Łódzkiej, Pomorskiej, Bałtyckiej i innymi.

W sezonie artystycznym 2012/2013 pełnił funkcję pierwszego dyrygenta Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku.

W sezonie artystycznym 2011/2012 Jakub Chrenowicz zadebiutował w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie, gdzie powierzono mu kierownictwo muzyczne premiery Polskiego Baletu Narodowego Opowieści biblijne. W kolejnych sezonach prowadził szereg przedstawień operowych (Straszny Dwór Stanisława Moniuszki) i baletowych (Święto Wiosny Igora Strawińskiego, Tańczmy Bacha, Perły XX wieku).

W październiku 2013 zadebiutował z orkiestrą i chórem Gran Teatre del Liceu w Barcelonie, podczas przedstawień Polskiego Baletu Narodowego w tym słynnym teatrze.

W maju 2015 roku objął kierownictwo muzyczne spektaklu Casanova w Warszawie   w choreografii Krzysztofa Pastora; był również autorem koncepcji muzycznej tego przedstawienia. Spektakl został wskazany przez redakcję magazynu Dance Europe jako jedna z czterech najważniejszych światowych premier baletowych sezonu.

Prowadził również przedstawienia w Operze Wrocławskiej (Halka S. Moniuszki, Coppelia L. Delibes’a, Giselle A. Adama) w Teatrze Wielkim w Łodzi (m.in. Święto wiosny I. Strawińskiego, Krzesany W. Kilara, Don Kichot L. Minkusa ) oraz Operze Bałtyckiej w Gdańsku (Straszny Dwór S. Moniuszki).

Występował ze znakomitymi solistami, m.in. z  Alexandrem Gavrylyukiem, Daniilem Trifonovem, Julianną Awdiejewą,  Dang Thai Sonem, Piotrem Palecznym, Peterem Jablonskim, Kają Danczowską, Soyoung Yoon, Jadwigą Rappé, Olgą Pasiecznik, Krzysztofem Jakowiczem, Konstantym Andrzejem Kulką, Tomaszem Strahlem, Bartłomiejem Niziołem, Jakubem Jakowiczem, Łukaszem Długoszem, Szymonem Nehringiem, Leszkiem Możdżerem, Davidem Krakauerem.

Dorobek nagraniowy dyrygenta zawiera m.in. CD z prapremierowym nagraniem IX Symfonii Krzysztofa Meyera z Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej i Chórem Filharmonii Krakowskiej (DUX), rejestrację Audio-Video Te Deum Zbigniewa Kozuba zamówionego na 100-lecie AMP (wyd. AMP), CD z muzyką G. Bacewicz, W. Lutosławskiego, M. Karłowicza, K. Kurpińskiego z Płocką Orkiestrą Symfoniczną (DUX) oraz rejestrację Verklärte Nacht Schönberga i Metamorfoz Straussa z Marcinem Suszyckim i Kameralną Orkiestrą Smyczkową AMP (DUX. Ponadto artysta zarejestrował 2 CD oraz DVD z muzyką Witolda Lutosławskiego z Orkiestrą Filharmonii Koszalińskiej (Acte Prealable oraz wyd. FK). Z Orkiestrą Akademii Muzycznej w Poznaniu nagrał 3 płyty z muzyką kompozytorów poznańskich (Z. Kozuba, J. Stalmierskiego, A. Kroschela).

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Góry.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Trudno stwierdzić, wiele rzeczy zawsze mnie interesowało.

Za największy sukces artystyczny uważam

To, że ludzie z którymi muzykuję chcą ze mną muzykę tworzyć. Także moją osobistą radość z muzykowania uważam za artystyczny sukces.

Człowiek, którego podziwiam

Mój syn, człowiek wielkiej wyobraźni, inteligencji dziecka i radości w sercu jeszcze nieskażonej perspektywą dorosłych. Chciałbym, żeby zawsze widział boa, który połknął słonia, a nie kapelusz.

Co lubię czytać

Ostatnio Stanisława Barańczaka. Wg mnie to najlepszy polski poeta i genialny tłumacz Szekspira. Tym, którzy mają mniej czasu, a chcą posmakować jego talentu polecam słynny monolog Puka wieńczący Sen nocy letniej właśnie w tłumaczeniu Barańczaka.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

To się oczywiście zmienia. Niezmiennie Eroica Beethovena, ale ostatnio niektóre pieśni F. Schuberta były dla mnie ważne (zwłaszcza Erlkönig do Goethego), IV Symfonia Brahmsa. Kompozycje, które dyryguję aktualnie stają się dla mnie ważne. Może to brzmi banalnie, ale takie nie jest, jest to istotą naszej pracy w muzyce.