Z nowego świata

Orkiestra Filharmonii Opolskiej

Igor Szeligowski – waltornia

Jerzy Salwarowski – dyrygent

W programie:

Miroslav Skoryk – Melodia (3’30”)

Richard Wagner – Uwertura do opery Tannhäuser (14′)

Richard Strauss – I Koncert waltorniowy Es-dur op. 11 (15′)

Antonín Dvořák – IX Symfonia e-moll op. 95 Z Nowego Świata (42′)

Prosimy o zapoznanie się z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi podczas koncertu, zgodnie z zalecaniami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dostępnymi w Regulaminie Bezpieczeństwa na stronie internetowej www.filharmonia.opole.pl/regulaminy.

O repertuarze:

Ten koncert rozpocznie się mocnym uderzeniem. Nie dosłownie – bo pierwsze takty Uwertury do opery Tannhäuser wykonuje tylko sześcioro instrumentalistów. Partytura dość szybko się jednak zagęszcza, wciągając słuchacza w jedyny w swoim rodzaju muzyczny świat Wagnera. Wiodącą rolę pełnią tu instrumenty dęte blaszane: czasem grają subtelne chorały, częściej majestatyczne fanfary – ale wykreowaną przez kompozytora rzeczywistość (w której realia chrześcijańskie przeplatają się z fantastyczną mitologią) ozdobił również zachwycający delikatnością fragment przeznaczony dla grupy skrzypiec podzielonych na osiem odrębnych głosów. Wagner zmarł prawie czterdzieści lat po premierze Tannhäusera – w tym samym (1883) roku niespełna dwudziestoletni Richard Strauss napisał swój I Koncert waltorniowy. Ojciec Richarda, Franz, był w swoich czasach wyróżniającym się wirtuozem tego instrumentu. Nic dziwnego zatem, że muzyczne myśli i koncepcje przyszłego autora poematu Tako rzecze Zarathustra przybrały formę solowej kompozycji na róg. Ostatnie dzieło tego wieczoru stylistycznie mocno odbiega od niemieckiej symfoniki: Symfonia Z Nowego Świata to ubrane w dźwięki wrażenia i wspomnienia z podróży po Stanach Zjednoczonych, a stworzył ją Czech. Każda z czterech jej części (zwłaszcza w ostatnim czasie, naznaczonym pandemią koronawirusa) może pełnić rolę terapeutyczną – skutecznie zająć myśli, ukoić i wzbudzić w sercu poczucie wszechogarniającej wolności.

A to ciekawostka!

Rożek angielski – to nie nazwa deseru ani mniejsza odmiana waltorni używana w Anglii. To instrument dęty drewniany bardzo podobny do oboju z wyglądu i – przede wszystkim – techniki wydobywania dźwięku. Każdy oboista podczas swoich studiów uczy się również gry na rożku, a najsłynniejszy temat w literaturze muzycznej skomponowany na ten instrument pochodzi z II części (Largo) IX Symfonii Z Nowego Świata Dvořáka.

fot. Marta Rosochacka

Igor Szeligowski – waltornia

Studiował w Akademii Muzycznej we Wrocławiu oraz w Warszawie. Swoje umiejętności rozwijał pod kierunkiem Williama VerMeulen’a (Houston Symphony Orchestra) J. Decker’a (LA Music Univercity ) J. Thatcher’a (Hollywood Studio Players) oraz Ch. Kovalosky’ego.

Jest laureatem I miejsca na Konkursie Instrumentów Dętych Blaszanych (Zielona Góra, 1993) i  III miejsca na Konkursie Waltorniowym w Łodzi. W latach 1995–96 był waltornistą Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej. Od 1996 do 2006 był pierwszym waltornistą Polskiej Orkiestry Radiowej w Warszawie. Od roku 2004 jest pierwszym waltornistą Orkiestry Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie.

W 1999 r. został pierwszym waltornistą założonej przez Krystiana Zimermana Polish Festival Orchestra. W latach 2010–11 Był Pierwszym waltornistą Teatro Municipal de Chile. Jest członkiem klasycznego kwintetu dętego Varsovia Nova, oraz Kwartetu Waltorniowego Mazo Horn Quartet.

Od 2013 roku współpracuje z London Symphony Orchestra.

W 2014 roku został nauczycielem waltorni Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Od 2015 roku współpracuje z Malaysian Philharmonic Orchestra. Od 2018 roku współpracuje z Gothenburg Symphony Orchestra.

Od kilku lat jest wykładowcą w warsztatach waltorniowych Teremiski Horn Camp w samym sercu Puszczy Białowieskiej.

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

mój własny dom.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

nieszczęśliwy.

Za największy sukces artystyczny uważam

koncertowanie z London Symphony Orchestra.

Człowiek, którego podziwiam

Podziwiam ludzi oddających swoje życie dla innych.

Co lubię czytać

Ryszarda Kapuścińskiego, Jacka Hugo-Badera i prasę motocyklową.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Symfonie Gustawa Mahlera.

fot. Krzysztof Wiktor

Jerzy Salwarowski – dyrygent

Urodził  się  w  Krakowie  i  tam  ukończył  studia  w   Akademii  Muzycznej  – kompozycję u  Tadeusza  Machla  i   Krzysztofa   Pendereckiego  oraz   dyrygenturę   u   Henryka   Czyża i Krzysztofa Missony. Swoje umiejętności doskonalił w Accademia Chigiana u Franco Ferrary. Jest  laureatem czołowych nagród  krajowych i międzynarodowych konkursów  dyrygenckich: I i II konkursu w Katowicach (I nagroda i nagroda Krytyki Muzycznej),  w  Sienie  (I nagroda) i Budapeszcie (zwycięstwo). Dyryguje orkiestrami w Europie, Azji, Afryce i obu Amerykach, współpracuje z czołowymi orkiestrami i operami w Polsce. Z polskimi  orkiestrami  odbył  wiele   tournées  koncertowych w Europie. Znajdował się w gronie dyrygentów licznych festiwali, m.in.: Warszawska Jesień, Poznańska Wiosna, Festiwal  Flandryjski,  Pražske Jaro i  Millenium  Pace.  Współpracując z polskimi orkiestrami radiowymi dokonał  wielu nagrań archiwalnych. Regularnie zasiadał w Jury Międzynarodowych Konkursów Dyrygenckich w Katowicach i Białymstoku i wokalnych w Częstochowie.

Dyskografia Jerzego Salwarowskiego zawiera wiele płyt nagranych dla firm zagranicznych:  Amreco,  Adda, Thorofon  –  oraz  polskich:  Tonpress,  Selene,  Wifon,  DUX i Polskie Nagrania. Dla tej ostatniej wytwórni nagrał album płytowy z muzyką G. Gershwina, nagrodzony w 1994 roku Złotą Płytą, a w 1999 roku wydany na CD. Dokonał pierwszego kompletnego nagrania  poematów symfonicznych Mieczysława Karłowicza, wydanych na  CD i nominowanych do nagrody Fryderyk‘99. Jerzy Salwarowski nagrał również dwa CD z Toruńską Orkiestrą Kameralną oraz pierwszą w historii Filharmonii Szczecińskiej płytę Słynne Kaprysy, która otrzymała nominację do nagrody Fryderyk‘98. Wiosną 2002 roku wraz z synem Hubertem nagrał krążek, na którym znalazły się I Koncert fortepianowy d-moll op.15 Johannesa Brahmsa (z towarzyszeniem NOSPR-u) i III Koncert fortepianowy C-dur  op.26  Siergieja Prokofiewa  (z  towarzyszeniem  Filharmoników  Szczecińskich). Ta płyta otrzymała nominację do nagrody Fryderyk 2002. Dla firmy fonograficznej DUX nagrał w 2008 roku , dyrygując Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, płytę z Symfonią e-moll Odrodzenie op. 7 Mieczysława Karłowicza, która otrzymała znakomite recenzje.

Dyryguje  także  za  granicą:  w  Paryżu, Madrycie, Barcelonie, Pradze, Bratysławie, Hamburgu, Kairze,  Osace, Skopje, Ljublianie,  Porto,  Luksemburgu,  Lukce, Everett  (Washington), La Crosse (Wisconsin), Kijowie, Berlinie, Essen, Bergamo, Mediolanie, Walencji i Kopenhadze. Wiosną 2003 roku poprowadził gościnnie wykłady  w Towson University Baltimore oraz Central Washington University w Ellensburgu. Od 1999 roku wykłada w Akademii Muzycznej w Poznaniu, gdzie prowadzi klasę dyrygentury. W 2005 roku, z rąk Prezydenta RP, otrzymał nominację profesorską. W 2008 został mianowany profesorem zwyczajnym. W czerwcu 2012, zaproszony do Konserwatorium w Neapolu w ramach programu Erasmus, poprowadził tam kursy mistrzowskie. W roku 2011 został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a w r. 2013 otrzymał Złoty Medal Za Długoletnią Służbę oraz Nagrodę Rektora I Stopnia. Regularnie (co dwa lata) prowadzi koncerty inaugurujące Rok Akademicki z uczelnianą orkiestrą symfoniczną.

W latach 2005-2007 był, po raz drugi, Dyrektorem Artystycznym Toruńskiej Orkiestry Kameralnej, późniejszej  Toruńskiej  Orkiestry  Symfonicznej,  z  którą w październiku 2006 roku odbył tournee w Anglii. Od 2005 – 2011 roku był Dyrektorem Artystycznym Filharmonii Częstochowskiej, z którą nagrał Suitę Nowoorleańską z jazzowym zespołem Five O’Clock Orchestra oraz wydawnictwo, w którym Filharmonicy Częstochowscy towarzyszyli pianiście jazzowemu Adamowi Makowiczowi (płyta zawiera utwór zadedykowany Częstochowie). W sierpniu 2008 roku, zaproszony przez Narodową Orkiestrę z Rio de Janeiro, dyrygował tam koncert z muzyką Moniuszki, Chopina i Mendelssohna. Jesienią 2009 r. odbył wraz z Częstochowskimi Filharmonikami serię koncertów w Niemczech. W 2008 roku został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Zagraniczne występy 2010 r. objęły zarówno sąsiedzką Ukrainę (koncert w Filharmonii w Dniepropietrowsku) jak i egzotyczną Jordanię, w stolicy której dyrygował Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej podczas koncertu na zakończenie Roku Chopina. Rok 2011 przyniósł kolejny występ w NOSPR, i koncerty w Niemczech, a 2012 – koncerty na Poznańskiej Wiośnie, w Filharmonii Narodowej, we Lwowie i w Bejrucie. W maju 2013 r. dyrygował Polską Orkiestrą Radiową w Filharmonii Narodowej, a w marcu ub. r. poprowadził orkiestrę Sinfonia Juventus w Studiu im. W. Lutosławskiego w Warszawie. W roku 2014 obchodził jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Z tej okazji otrzymał z rąk Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej Nagrodę za całokształt dorobku artystycznego. Jubileusz został uświetniony serią spektakli opery Nabucco G. Verdiego w Polsce i w Niemczech z zespołem Pro Musica Wrocław oraz wieloma koncertami w polskich orkiestrach, w tym w Filharmonii Narodowej i NOSPR. W 2019 roku Jerzy Salwarowski obchodził 50-lecie pracy artystycznej, uświetnione koncertami w całej Polsce. Podsumowaniem był koncert w lutym 2020 roku w Filharmonii Narodowej, gdzie zabrzmiała m. in. Szeherezada M. Rimskiego-Korsakowa.

Oprócz działalności koncertowej i dydaktycznej artysta działa na polu edytorskim i naukowym. Właśnie został wydany przez PWM kolejny opracowany przezeń tom – Epizod na Maskaradzie M. Karłowicza, a Akademia Muzyczna w Poznaniu wydała pracę badawczą jego autorstwa pt. Technika dyrygowania w aspekcie różnic stylistycznych.  

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Toskania.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Przyrodnikiem.

Za największy sukces artystyczny uważam

Koncert na festiwalu w La Chaise Dieu.

Człowiek, którego podziwiam

Leonard Bernstein.

Co lubię czytać

Beletrystykę Wilbura Smitha.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Poematy symfoniczne Mieczysława Karłowicza.